Weet jij als moeder het verschil tussen plagen en pesten?

Tijdens de emotionele en sociale ontwikkeling van een kind is het van belang dat er gespeeld, gelachen en gepraat wordt met de andere kinderen. Door te communiceren met elkaar, leer je elkaar kennen, voelt een kind dat hij of zij ook mee telt en een mening mag hebben. Als het klikt gaan ze met elkaar spelen, waardoor ze zich veilig gaan voelen bij elkaar.

Tijdens het spelen op school, in de buurt of elders kunnen kinderen elkaar gaan plagen. Vaak wordt er gedacht dat een beetje geplaag geen kwaad kan met kinderen onderling.
Meestal is dit ook het geval omdat kinderen op dat moment leren voor zichzelf op te komen en hun grenzen leren aan te geven.
Tijdens het plagen wordt er meestal over en weer gelachen met elkaar en houdt het plagen meestal vrij snel weer op.

 

Wanneer gaat plagen te ver?

 

Toen ik als pedagogisch medewerker op een kinderdagverblijf werkte met soms 16 kinderen (3-4 jaar) en 2 leidsters op de groep, plaagden de kinderen elkaar regelmatig. Wij hielden het wel in de gaten en meestal redde de kinderen zich prima. Totdat ik een keer in de autohoek keek en twee kinderen een ander kind zaten te plagen. Zij lachten heel hard naar het kind, terwijl ze auto’s naar hem toe gooiden en het andere kind zat huilend met zijn handen over zijn hoofd in een hoekje. Dit vond ik geen plagen meer, maar pesten en het andere kind vond het echt niet grappig. Tijd voor een gesprekje met de drie mannetjes!

Ouders/verzorgers kunnen soms niet door hebben wanneer het plagen te ver gaat en dan gaat het plagen over in pesten en dat kan erge gevolgen hebben.
Stel je hebt meerdere kinderen in verschillende leeftijden thuis, of er komt een kind spelen bij je andere kind, let dan op het volgende:
Plaagt het kind continu hetzelfde kind? Hoe kijkt het kind dat geplaagd wordt? Moet deze lachen of bijna huilen? Gebeurt het plagen 1 keer of meerdere keren? Duurt het plagen kort of lang?
Waar gaat het plagen over? Als het namelijk gaat over iets wat het kind heel erg leuk of lief vindt, dan heeft de plager bewust iets gekozen om de geplaagde te triggeren.

 

Wat zou er kunnen gebeuren als je er als ouder niets aan doet?

Als je oudere kinderen en jongere kinderen thuis hebt, dan kunnen de oudere kinderen de jongere kinderen gaan plagen. (soms ook andersom).
Ze beginnen met wat geplaag en hun kleinere broertje of zusje dolt wat mee en lacht daarbij. Klinkt allemaal erg goed en leuk toch? Totdat het kleinere broertje of zusje regelmatig met hetzelfde geplaagd gaat worden. Het kleinere broertje of zusje vindt het nu niet meer zo grappig als daarvoor en vindt het misschien moeilijk om zich nu te verweren. Wat tevens zou kunnen gebeuren is dat het kleine broertje of zusje denkt dat het veelvuldig plagen normaal is en gaat dit ook doen op de peuterspeelzaal, in de buurt of op het kinderdagverblijf.

 

Wat is het gevolg als plagen te ver gaat?

Wanneer grotere kinderen bij plagen beginnen en er wordt niet in de gaten gehouden of het uit de hand loopt, dan gaat dit over in pesten. Ze gaan het leuk vinden dat ze in hun ogen onschuldig lijken te pesten, maar beseffen helaas niet de consequenties van pesten. Andere kinderen gaan lachen als er gepest wordt en dat vinden de pesters erg leuk. Ze denken dat ze hiermee nieuwe vriendjes kunnen maken. De andere kant van het verhaal is de gepeste die achterblijft in al zijn frustratie, verdriet en boosheid. Alle aandacht gaat naar de pester en tevens de vriendjes, terwijl de gepeste zijn hele leven lang last kan houden van angsten, onzekerheid, minderwaardigheidsgevoel, weinig zelfvertrouwen, allerlei fysieke klachten enz. enz.

Wanneer kleine kinderen thuis of elders geplaagd worden, dan zou dit al in een vroeg stadium overgenomen kunnen worden van hun grotere broer of zus. Het kind kan dit ook gaan doen bij de peuterspeelzaal, kinderdagverblijf of elders en weet niet beter dan dat dit grappig is. Zelfs kleine kinderen kunnen vrij snel doorhebben hoe een ander kind reageert op iets en wanneer deze reactie leuk is, dan wordt het plagen herhaald. Zoals ik eerder al aangaf, is plagen niet meer plagen als het steeds bij dezelfde persoon gebeurt en wanneer de ander het niet meer grappig vindt. Dan is het pesten!!

 

Wat kun je als ouder/verzorger doen?

Het allerbelangrijkste is goed te blijven kijken naar de lichaamstaal van beide partijen. Kinderen die bewust plagen hebben meestal een uitdrukking in hun lichaamstaal en spraak die niet zo aardig overkomt, terwijl kinderen die geplaagd worden in hun lichaamstaal kunnen uitstralen dat ze bang, gefrustreerd en verdrietig zijn.
Als dit het geval is, dan gaat het plagen dus te ver!
Het is niet nodig om direct in te grijpen wanneer je merkt dat een kind geplaagd wordt, want zoals ik eerder al aangaf kan een kind ook leren voor zichzelf op te komen door een beetje geplaag.
Wat ook belangrijk is naast het letten op de lichaamstaal van de kinderen is de manier van communiceren tussen beide. Hoe praat de pester? Is dit hard, schreeuwt hij/zij? Scheld deze continu? Is het direct en assertief?

Hoe praat de gepeste? Is het bang? Zacht? Jengelig? Huilend? Boos? Zeurend? Valt hij/zij in herhaling? (bijv. nou niet doehoen…)
Afhankelijk van de leeftijd waarin de kinderen zich bevinden kun je het volgende doen:
Ga erbij zitten en vraag of het goed gaat. Laat ze praten en let hierbij ook op de lichaamstaal van beide. Je hebt namelijk kans dat de pester vrolijk antwoordt geeft, terwijl de gepeste niets zegt en een beetje weg kijkt. Dan zou dit al een verschil kunnen zijn van hoe de situatie gezien wordt. Vertel wat jij hoorde en zag en vraag of zij dat ook zo zagen. Het is erg belangrijk om hierbij niet jouw mening te geven, maar puur jou waarneming van wat je gehoord en gezien hebt.

Vraag dan aan de gepeste hoe het overkwam wat de pester zei en hoe de pester deed tegen hem/haar. Maak duidelijk aan de pester dat de gepeste verdrietig en boos is door het geplaag van hem/haar.
Geef aan hoe jij vindt of wilt dat er gespeeld gaat worden, zonder geplaag of gepest en vertel erbij dat die manier voor iedereen leuk spelen is.
Als moeder geef jij het goede voorbeeld. Hoe gefrustreerd je soms ook zou kunnen raken van pesterijen, je wilt je kind en de pester het juiste leren en dat is geen geweld gebruiken.
Als jij uit zou halen naar pesters, dan lijkt het alsof het hoort dat je agressief naar iedereen moet handelen wanneer er een grens bereikt is.
Ten slotte kun je je kind leren door middel van rollenspelen, hoe te reageren wanneer iemand iets afpakt, je slaat, je duwt, tackelt enz. Je kind zou er veel aan kunnen hebben.
Wees je bewust van jouw rol als moeder.
Jij zou wellicht kunnen voorkomen dat je kind gepest gaat worden!

Plaagt jou kind? Wat doet hij/zij dan?

Ik ben nu nieuwsgierig of jij iets hebt gehad aan mijn Blog.
Ik zou het erg leuk vinden als je een reactie achterlaat in het reactie veld.

 

Ik hoop je snel te ontmoeten!
Merel van Veen