Om je kind te helpen weerbaarder te worden, is het eerst van belang om te weten wat weerbaar zijn nou eigenlijk betekent.
Wat is weerbaar zijn?
Een kind is weerbaar wanneer het op een passende manier voor zichzelf en anderen op durft te komen. Voor jezelf op komen is niet altijd makkelijk. Sommige kinderen doen het wel, maar kunnen te lang wachten met voor zichzelf op te komen, waardoor er van binnen langzaamaan een vuurtje aan het branden is wat steeds heter wordt. Wat er dan gebeurt is dat een kind veel te lang over zich heen laat lopen zonder dat het zijn grenzen aangeeft. Op een dag komt er een explosie van emoties en frustraties los, met als gevolg een enorme woede-uitval, gecombineerd met respectloze woorden. Op dat moment kan een kind denken dat het eindelijk voor zichzelf op komt en er zelfs een goed gevoel over hebben, echter duurt dit vaak niet zo lang omdat het kind gaat beseffen dat het nu precies hetzelfde doet als hoe hij/zij zelf behandeld is: namelijk respectloos!
Een weerbaar kind durft hulp te vragen wanneer het van alles geprobeerd heeft om iets zelf op te lossen en heeft vertrouwen in zijn eigen kunnen.Wanneer een kind zelfvertrouwen heeft dan durft het uitdagingen aan te gaan, mensen aan te spreken op hun gedrag en hulp te vragen. Maar is er minder zelfvertrouwen bij een kind, dan kan er een negatief zelfbeeld ontstaan en gaat het kind vooral denken dat het iets niet kan, durft het minder uitdagingen aan te gaan, geen hulp te vragen en niet voor zichzelf op te komen.Het is dus van belang om het zelfvertrouwen van een kind te vergroten, wil het kind weerbaarder worden.
Waar zou een negatief zelfbeeld vandaan kunnen komen?
Een negatief zelfbeeld ontstaat niet zomaar binnen een dag. Het ontwikkeld zich vaak door hele kleine gebeurtenissen. Stel je kind vindt zichzelf niet zo slim en een ander kind zegt op een dag tegen je kind dat het niet zo slim is, dan wordt het al iets meer bevestigd. Wanneer je kind dan ook nog eens een onvoldoende van school terug krijgt, wordt het gevoel nog iets meer bevestigd. Vervolgens komt het kind thuis, verteld over zijn onvoldoende en een van de ouders zegt: ‘’Oh dat is wel een heel laag cijfer, heb je niet geleerd ofzo’’?
Voor het kind is een opstapeling van al deze dingen bij elkaar een soort opstelsom bij elkaar. Aan het eind van de opstelsom is de uitslag: ‘’Ik ben dom’’! Een negatief zelfbeeld ontstaat dus door negatieve ervaringen en wordt gevoed door diverse personen in de omgeving. Wanneer een kind herhaaldelijk gepest wordt, uitgescholden, mentaal of fysiek gepest wordt en geen waardering/complimenten krijgt, geen affectie, aandacht krijgt en nauwelijks gehoord wordt, dan kan het negatief over zichzelf gaan denken.
Hoe kun je je kind nou helpen om weerbaarder te worden?
Als ouder kun je je soms echt machteloos voelen, wanneer je merkt dat je kind wat minder zelfvertrouwen lijkt te hebben en minder weerbaar is. Ik geef je tips, zodat jij je kind kan helpen zich weerbaarder te voelen.
Lichaamshouding
Misschien heb je het wel eens eerder gehoord, onze lichaamstaal ondersteunt ongeveer voor 90% je communicatie met de ander. Je kent het vast wel wanneer iemand een gesloten houding aanneemt met zijn armen over elkaar heen en wanneer iemand ineen gedoken zit of staat enz. Ik heb er soms een beetje moeite mee hoe zwart wit er gedacht kan worden, want ik zit regelmatig met mijn armen over elkaar omdat ik het koud heb. Probeer dus altijd in je achterhoofd te houden dat het niet altijd hoef te zijn zoals je denkt dat het is, maar navraagt wat je denkt te zien.
Kinderen kunnen onderling erg wreed zijn met elkaar en vooral kinderen die willen treiteren letten op de lichaamshouding van je kind. Een kind die met zijn schouders naar voren staat, rug krom en armen naar voren aan elkaar klampt, heeft een grote kans gezien te worden als een onzeker kind. Voor treiteraars dus een signaal om te gaan treiteren.
Ik sprak laatst een ouder die echt niet door had dat haar dochter zo’n houding aannam als bovengenoemd. Een kind kan dit zelf ook niet door hebben, dus aan jou als ouder om te kijken naar je kind en je kind hierop te attenderen.
Wat is nou de juiste houding?
Rechte rug, schouders naar achteren, armen langs je lichaam, benen een beetje uit elkaar.
De juiste stem en antwoorden….
Ik spreek regelmatig ouders die adviseren om kinderen die treiteren te ontlopen/negeren. Ik ben het hier niet mee eens! Begrijp me niet verkeerd, ik snap dat je dit als ouder adviseert aan je kind, maar het is niet de oplossing.
Kinderen die je negeert geef je juist voeding om verder te gaan, want ze worden niet gestopt. Ze zien zelfs dat de ander angstig is, want ze worden ontweken. Sommige kinderen geven wel antwoordt, maar zeggen bijvoorbeeld: ‘’Dat ben je zelf’’!Ook hiermee geef je aan: Het doet wat met me en ik ben er pissig om. Voor de treiteraar nog steeds leuk om door te gaan….
Wat zijn nou goede antwoorden?
- Dat kun jij vinden, maar dat vind ik niet! (Je geeft aan dat de ander een mening mag hebben en hoe jij hierover denkt) Blijf bij dit antwoordt en ga niet verder in discussie!
- Ik vind mijn haar mooi en dat is het belangrijkste!
Tijdens de antwoorden is het van belang om zoals ik eerder noemde de houding hierbij krachtig te ondersteunen en laten zien dat je het niet persoonlijk opvat wat de ander zegt. Ook de stem is belangrijk ter ondersteuning van een antwoordt. Wanneer je een zacht stemmetje hebt bij een antwoordt, dan haalt dat je hele antwoordt onderuit. Omdat je hiermee aangeeft dat je onzeker zou kunnen zijn.
Eigen mening
Het is belangrijk om je kind zijn eigen mening te laten uiten. Is je kind het ergens wel of niet mee eens, heeft je kind ideeën ergens over, bepaalde gevoelens of vind je kind iets belangrijk? Wanneer je hier als ouder ruimte voor geeft, voelt je kind zich belangrijk en gehoord en krijgt het meer zelfvertrouwen.
Zelf doen
Kinderen willen van jongs af aan iets zelf doen, omdat ze dan al donders goed door hebben dat ze zich er beter door gaan voelen wanneer iets lukt. Er komt dan endorfine vrij wat je energie geeft en ervoor zorgt dat je nog meer zelf wilt kunnen. Ook je zelfvertrouwen krijgt hier een enorme boost van, omdat je iets eerst niet kon en nu wel.
Sommige ouders kunnen hun kinderen teveel willen beschermen door steeds dingen over te nemen van hun kind, omdat ze denken dat hun kind het niet kan, te jong voor is, of haast kunnen hebben. Dit is een natuurlijke reactie van ouders, echter probeer er eens bij stil te staan dat het het zelfvertrouwen van een kind kan verminderen.
Het zelf willen doen, kunnen bepaalde kinderen ook weleens gebruiken tegen je. Ze geven aan het niet zelf te kunnen en al snel nemen we het over. Ook dit gebeurt dikwijls ongemerkt en kan ook echt zo zijn, maar zou het ook zo kunnen zijn dat jou kind op dat moment er geen zin in heeft, of er wellicht angstig voor is dat het echt niet gaat lukken en faalt?
Kinderen zien van te voren zelf niet in dat wanneer ze iets nieuws gaan doen dat het een kwestie van oefenen is en je een gevoel van zelfvertrouwen kan geven als het opeens lukt. Ouders die dit weten, moeten hierin een voorbeeldfunctie aannemen en het voor doen en je kind vervolgens stimuleren en motiveren om het zelf te doen.
Stimuleer je kind om zelf vriendjes te maken
De meeste kinderen die minder zelfvertrouwen hebben, vinden het moeilijk om sociale contacten aan te gaan. Dat wil zeggen dat ze niet goed weten hoe ze dan de eerste stap moeten zetten of te verlegen of onzeker zijn om de juiste antwoorden te vinden. Meestal is het zo dat wanneer een ander de eerste stap zet, je kind het erg leuk vindt om een vriendje te hebben, maar het gebeurt zelden andersom. Als ouder kun je helpen om je kind de eerste stap te laten zetten. Dit zou kunnen door een rollenspel met je kind te oefenen.
Vertel je kind dat je om hem/haar geeft
Het lijkt misschien heel erg voor de hand liggend en vele ouders denken dat ze dit vaak genoeg doen, of zeggen dat het kind het wel weet. Maar dat is helaas niet zo! Een kind staat daar niet bij stil en heeft deze bevestiging regelmatig nodig om te groeien in zijn haar zelfvertrouwen. Daar hoort ook waardering, erkenning en bevestiging bij.
Het kind beseft dat hij/zij de moeite waard is, lief is en dat goede wilt je kind voort zetten na aanmoediging/complimenten.
Bespreek de kwaliteiten van je kind samen
Weten welke kwaliteiten je bezit en goed over jezelf denken zijn erg belangrijk voor je zelfvertrouwen en weerbaarheid.
Je zou dit op twee manieren kunnen doen.
Benoem welke kwaliteiten jij ziet aan je kind. Bijvoorbeeld: Ik vond dat je echt heel goed voetbalde, je gaf een keiharde trap, wat een kracht heb jij in je been man!
Op deze manier gaat je kind beseffen dat dit niet een kwaliteit is die iedereen bezit en dat hij daar goed in is.
Je kunt ook met het voorbeeld van voetbal, vragen aan je kind: ‘’Hoe vond je zelf dat je het deed vandaag’’? Een mening van een kind over zichzelf vertellen vinden ze vaak erg moeilijk. Ze gaan bijna altijd negatief over zichzelf praten. Wanneer je kind dat doet, kun je vertellen dat fouten maken mag indien dat is gebeurd. En je kunt vertellen dat je vaak moet oefenen om beter te worden. Misschien kan een van de ouders ook voorstellen om af en toe te oefenen en samen te voetballen.
Geef zelf het goede voorbeeld
Als ouder zal je al snel gemerkt hebben dat kinderen je in veel dingen na willen doen. Ze praten je niet alleen na, ze kijken ook naar je lichaamstaal.
Wees je ervan bewust dat jij het goede voorbeeld moet geven met de manier waarop jij praat en welke lichaamshouding je daarbij aanneemt, maar ook hoe jij als ouder je grenzen aangeeft, voor jezelf opkomt, met vrienden omgaat enz.
Kijk of je je kind kan voorbereiden op bepaalde situaties door voordat je ergens heen gaat afspraken te maken voor als je kind jullie zou kwijtraken. Vraag aan je kind: ‘’stel dat je ons kwijtraakt, want zou je dan doen’’? Complimenteer je kind met een antwoordt, geef tips daar waar nodig.
Of: ‘’Wat zou je doen als je thuiskomt en mama is er niet’’? (alleen bij oudere kinderen)
Ga oefenen met je kind door middel van rollenspel. Je kind leert te oefenen om zichzelf te redden en zich sterk te voelen bij moeilijke situaties en krijgt daar meer zelfvertrouwen van.
Sporten
Zit je kind al op een sport?
Sporten is gezond voor vele dingen in je lichaam.
Er zijn een aantal sporten, zoals kickboksen en karate die er tevens voor zorgen dat je letterlijk sterker in je houding wordt.
Daarnaast is sporten in een groep erg goed voor de sociale contacten, leren van elkaar en het oefenen van je assertiviteit.
Weerbaarheidstrainingen
Heb je als ouders van alles geprobeerd of heb je het gevoel dat het goed voor jouw kind is om met meerdere kinderen een weerbaarheidstraining te doen, (onder andere vanwege de sociale contacten) dan kun je op mijn website kijken voor meer informatie over de diverse trainingen. Het is ook mogelijk om een individuele weerbaarheidstraining te doen. Deze wordt erg vaak gedaan, omdat de doelen van je kind vele malen sneller bereikt worden vanwege de individuele coaching.
Wil jij meer handvatten over het vergroten van je zelfvertrouwen, hou dan mijn berichten op facebook in de gaten of mijn website want eerdaags komt mijn e-book daar op te staan!